5 Ocak Adana’nın Kurtuluşu Nasıl Gerçekleşti?

5 Ocak Adana’nın kurtuluşu hakkında bilgiler sadece Adana’lı MaviBoncuğum takipçileri tarafından değil; öğrenciler tarafından da zaman zaman araştırılır. Her yıl 5 Ocak’ta Adana’nın kurtuluşu Adana’da farklı etkinliklerle kutlanır.

Son zamanlarda adını deprem bölgesi kapsamında yer alması dolayısı ile sık duyduğumuz Adana’nın yakın tarihi hakkında bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz. Pek çok kişi için Adana mutfağı çok değerlidir. Adana kebabı dersek siz de ne demek istediğimizi daha iyi anlayabilirsiniz.

Daha önce sitemiz içerisinde Adana ve Adana mutfağına ilişkin paylaşımlarımız olmuştu. Bu paylaşımlara aşağıdaki başlıklardan ulaşabilir; ilginizi çekenlere tıklayarak gözden geçirebilirsiniz. Sonrasında ise 5 Ocak Adana’nın kurtuluşu hakkında bilgi vereceğiz.

28 Şubat Adana depremi
Adana mutfağı hakkında bilgi

5 Ocak Adana’nın Kurtuluşu

5 Ocak Adana’nın kurtuluşu, öncesi ve sonrasında neler yaşandığını merak ediyor musunuz? O halde hemen başlayalım anlatmaya: Birinci Dünya Savaşı ortalarında, Fransız’lar ile İngiliz’ler arasında bir anlaşmaya varılmıştır. Buna göre,

Adana'nın Kurtuluşu
5 Ocak Adana’nın Kurtuluşu

İngiliz’ler, Fransız’lara, Kilikya’yı ve Adana ilee çevresindeki pamuk tarlalarını bırakmaya söz vermiştirler. Bu anlaşma sonrasında İngilizler, tarihler 20 Kasım 1919’u gösterirken, Çukurova’yı Fransız’lara teslim etmişlerdir. Ve Fransız’lar, Adana halkına çok ağır işkenceler ve eziyetlerde bulunmuşlardır.

Adana’nın Fransız’ların elinde iken yaşadığı zor günlere kısaca bakmak istersek: Ermeni’ler Adana’ya gelmiş ve Fransız sömürgesine göre gerçekleştirilen bir yönetim sistemi ile buldukları iki yalancı şahit ile Adana’lı halkın sahip olduğu ev, arsa ya da arazileri ele geçirme hakkına sahip oluyorlardı.

Bu durumda Adana halkı, kendilerinden istenen şeyi yapmak zorundaydı. Aksi halde Fransız yönetimi tarafından kurşuna dizilerek öldürülüyorlardı. Sadece öldürülmekle de kalmayan Adana’lılar, kazanların içerisinde ve fırınlarda yakılıyorlardı.

Adana’lılar sadece bununla kalmayan farklı işkencelere de kurban oluyorlardı. Örneğin gece karanlıklarında yakalanan Adana’lılar öldürülüyor ve cesetleri orta yerde bırakılıyordu. Dükkan sahiplerinin dükkanları basılıyor; ev sahipleri, evlerinde süngülenerek öldürülüyorlardı.

Mustafa Kemal Atatürk, Adana halkına yapılan bu işkenceye göz yummamış; Fransız sömürgesini protesto etmiş; bununla da kalmayarak Sivas’ta Milli mücadele teşkilatlanmasını oluşturmuştur. Fuat Cebesoy’un geliştirdiği savaş stratejisinin uygulanmasına da yine Sivas’ta karar verilmiştir.

Tüm bu yaşanan olumsuzluklar ve mücadelelerin sonrasında, Ankara Anlaşması imzalanarak, Fransız’ların Adana ve Kilikya’yı terk etmeleri karara bağlanmıştır. Türk Askeri Adana’yı 20 Aralık 1921 tarihinde ele geçirmiş olmasına karşın, 5 Ocak 1922’de Fransız’lar Adana’yı tamamen boşaltmışlardır.

Bundan dolayı, 5 Ocak 1922 Adana’nın kurtuluşu olarak bilinmektedir. 5 Ocak Adana’nın kurtuluşu olarak 1922 senesinden bu yana, Adana halkı tarafından büyük bir coşku ile kutlanır.

Adana’nın Kurtuluşu

Adana’nın kurtuluşu Adana’da her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanır. Çünkü 5 Ocak Adana’nın kurtuluşu, şehrin düşman işgalinden kurtuluşudur. Özgürlüğüne kavuştuğu gündür.

Avrupa devletleri arasında, birbirlerine siyasi ve ekonomik üstünlük sağlamak adına Avrupa’da çıkan 1. Dünya Savaşı büyük kayıplara sebep olmuştur. Kısa zamanda bütün kıtalara sıçrayan savaşın içerisine Osmanlı devleti de sürüklenmiş ve zamanla bütün yurt düşman istilasına uğramıştır.

Aynı anda beş cephede birden ve farklı ülkelerle savaşmak zorunda kalan Osmanlı İmparatorluğu, sonunda Mondros Ateşkes anlaşmasını imzalayarak pek çok toprağı düşmana bırakarak savaştan çekilmek zorunda kalmıştır.

Tam da bu dönemde Suriye cephesinde kalan Türk Birliği, Yıldırım Orduları Komutanı Mustafa Kemal Atatürk idaresinde Halep’e çekilerek tamamen yok edilmekten kurtarılmıştır. 31 Ekim 1918’de Adana’ya gelen Mustafa Kemal Atatürk, grup komutanı Liman Van Sanders’ten grup komuta ve koordinasyon yetkilerini almıştır.

Bu sırada Atatürk ve Sanders arasında geçen konuşma şu şekildedir:
Sanders:  “Yenildik. Bizim için her şey bitti.”
Atatürk: “Savaş müttefikler için bitmiş olabilir. Ama bizi ilgilendiren kendi istiklalimizin savaşıdır. Şimdi başlıyoruz.”

Adana’nın kurtuluşu için verilen mücadelenin başlangıcı olan bu sözler sonrasında 1922; hatta politik anlaşmaların bitimi olan 1923’e kadar geçerli olmuştur. Adana’da 11 gün kalan Atatürk, etrafın ve halkın durumunu Genel Kurmay Başkanlığına bildirmiştir.

Buna yönelik gönderilen telgraf sadece Adana’nın o  anki durumuna değil;  geleceğe yönelik düşüncelere de hitap eder. Ve bu emirler aslında Türk kurtuluş savaşının da ilk emirleri niteliğindedir.

“5 Ocak Adana’nın Kurtuluşu Nasıl Gerçekleşti?” üzerine 11 yorum

tuba için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.